Fundacja Dziecięcy Głos » Dzieci słyszą i widzą wszystko.!

Dziecko, choć wydaje się małe i nieświadome, od samego początku swojego życia intensywnie chłonie otaczający świat. Już od narodzin zaczyna uczyć się przez obserwację i nasłuchiwanie. Mimo że nie potrafi jeszcze mówić czy wyrażać swoich myśli, jego mózg jest jak gąbka – rejestruje emocje, dźwięki, zachowania i reakcje ludzi wokół. To, co dziecko widzi i słyszy, kształtuje jego rozwój psychiczny i emocjonalny, a także wpływa na to, kim stanie się w przyszłości.

Pierwsze lata życia są kluczowe dla rozwoju dziecka. To wtedy maluch kształtuje swoje postrzeganie świata i siebie samego. Uczy się, obserwując dorosłych – zwłaszcza rodziców i bliskie mu osoby. Dziecko widzi, jak rodzice reagują na różne sytuacje, jak ze sobą rozmawiają, jak okazują sobie uczucia i jak radzą sobie z trudnościami. Chłonie wszystko – zarówno to, co dobre, jak i złe. Dzieci instynktownie dążą do tego, by zrozumieć świat, dlatego naśladują zachowania dorosłych, nawet jeśli ich jeszcze w pełni nie rozumieją. Kiedy rodzic jest nerwowy, dziecko to wyczuwa i samo staje się niespokojne. Gdy rodzic kłamie lub oszukuje, dziecko szybko wychwytuje tę niekonsekwencję, co może wpłynąć na jego zaufanie do świata.

Rozwój dziecka nie kończy się jednak na tym, co obserwuje w domu. Kiedy zaczyna edukację szkolną, jego świat znacząco się rozszerza. W szkole dziecko spotyka rówieśników, którzy pochodzą z różnych środowisk i domów o różnych wartościach. Dziecko zaczyna konfrontować to, co wyniosło z domu, z nowymi wzorcami i zachowaniami, które napotyka w szkole. To, co dziecko widzi i słyszy w domu, stanowi fundament jego tożsamości i postrzegania świata. Jeśli dziecko w domu doświadcza miłości, wsparcia, szacunku, prawdy i czuje się kochane, ma silne podstawy, by stawić czoła negatywnym wpływom, które może napotkać poza domem.

Wielu rodziców zastanawia się, czy te pozytywne wartości wyniesione z domu są w stanie ochronić dziecko przed presją otoczenia i negatywnymi wzorcami. Odpowiedź jest złożona. Silny fundament rodzinny zbudowany na miłości i prawdzie zdecydowanie daje dziecku przewagę. Takie dziecko ma większe poczucie własnej wartości, jest bardziej pewne siebie i zazwyczaj potrafi lepiej rozpoznać, co jest dla niego dobre, a co złe. Gdy spotyka się z zachowaniami, które są sprzeczne z tym, czego nauczyło się w domu – takimi jak agresja, kłamstwo, brak szacunku czy przemoc – łatwiej jest mu zrozumieć, że są to wartości, których nie chce przyjmować.

Jednak samo wsparcie rodziny nie zawsze wystarczy. Ważne jest, aby rodzice rozmawiali z dzieckiem o tym, co przeżywa w szkole, jakie ma doświadczenia i z czym się spotyka. Otwartość w rozmowach, budowanie zaufania i umiejętność wysłuchania dziecka sprawiają, że w momencie, gdy napotka ono trudności, będzie miało do kogo się zwrócić. Dziecko, które czuje się bezpieczne i kochane w domu, ma większą odporność na negatywne wpływy, ale równocześnie potrzebuje mądrego wsparcia rodziców, którzy pomogą mu zrozumieć, dlaczego niektóre zachowania innych ludzi są niewłaściwe.

To, jak dorośli zachowują się wobec dziecka, a także między sobą, bezpośrednio wpływa na jego psychikę. Na przykład, gdy rodzice próbują manipulować uczuciami dziecka, zmuszając je do przyjęcia swojej wersji rzeczywistości – na przykład mówiąc mu, że "powinno kochać oboje rodziców tak samo" mimo wewnętrznego oporu – dziecko może poczuć się zdezorientowane i osamotnione. W takiej sytuacji może dojść do powstania wewnętrznego konfliktu, co z kolei może prowadzić do problemów emocjonalnych w przyszłości. Dzieci nie da się oszukać. Choć są małe, doskonale wyczuwają fałsz i niekonsekwencje w zachowaniu dorosłych. Kiedy rodzice próbują wmawiać dziecku swoją prawdę, ignorując to, co ono naprawdę czuje, maluch może zacząć wątpić w swoje emocje i interpretacje świata. W efekcie, w dorosłym życiu może mieć trudności z budowaniem zaufania i zdrowych relacji.

Dzieci są niezwykle podatne na wpływy otoczenia. Jeśli dorosły często wyraża złość, jest smutny, zazdrosny, kłamie lub nie okazuje dziecku miłości, brak tej stabilizacji może mieć długotrwałe konsekwencje. Dziecko dorasta w przekonaniu, że agresja to naturalny sposób rozwiązywania konfliktów. W przyszłości może samo reagować złością na trudne sytuacje. Ciągły smutek otoczenia powoduje, że dziecko przyjmuje pesymistyczne podejście do życia. Może czuć, że szczęście jest czymś niedostępnym. Wychowywane w atmosferze zazdrości, dziecko może mieć trudności z budowaniem zdrowych relacji, opartych na zaufaniu i wzajemnym wsparciu. Kiedy rodzic kłamie, dziecko uczy się, że nieszczerość to sposób na uniknięcie problemów. W dorosłym życiu może mieć problemy z autentycznością w relacjach. Dziecko, które nie doświadcza ciepła i bliskości, może w przyszłości unikać emocjonalnych więzi, obawiając się odrzucenia. Gdy nie ma otwartej komunikacji, dziecko nie uczy się wyrażać swoich myśli i uczuć. W dorosłym życiu może mieć trudności z komunikowaniem swoich potrzeb. Jeśli dziecko nie jest traktowane z szacunkiem, uczy się, że jego potrzeby są mniej ważne. Może to prowadzić do niskiej samooceny i trudności w budowaniu zdrowych relacji.

Rodzice, dziadkowie i otoczenie mają ogromny wpływ na to, jak dziecko postrzega siebie i innych ludzi. To właśnie w domu dziecko uczy się, jak traktować innych, jak rozwiązywać konflikty i jakie wartości są najważniejsze. Jeśli dziecko dorasta w atmosferze pełnej miłości, szacunku i wsparcia, ma solidne fundamenty, by budować szczęśliwe życie jako dorosły. Z drugiej strony, jeśli w domu panuje napięcie, brak komunikacji czy niezdrowe wzorce, dziecko może mieć trudności w dorosłym życiu – zarówno w sferze osobistej, jak i zawodowej. Wychowanie ma więc ogromne znaczenie nie tylko dla tego, kim staniemy się jako dorośli, ale także jakimi będziemy partnerami, rodzicami i członkami społeczeństwa.

Rodzice mają ogromną odpowiedzialność za to, jak ukształtują swoje dziecko na przyszłość. Jeśli chcą, by ich dziecko było szczęśliwe, pewne siebie i zdolne do budowania zdrowych relacji, muszą świadomie podejść do wychowania. Każde słowo, gest i zachowanie mają znaczenie – bo dziecko widzi i słyszy wszystko. Warto pamiętać, że to, jakie wartości i wzorce przekazujemy, będzie miało wpływ na to, jak dorosłe życie będzie wyglądać. To my, rodzice, kształtujemy przyszłość naszych dzieci – to od nas zależy, czy będzie ona pełna miłości, szacunku i szczęścia.